Η ανάρρωση είναι ένα μονοπάτι σκληροτράχηλο αλλά σίγουρα όχι απροσπέλαστο που μπορεί να αποκαρδιώνει και να απογοητεύει το παιδί σας συνεχώς , καθώς στην πορεία χάνει όλα “τα καλά της ασθένειας” . ‘Όμως τα εμπόδια είναι εκεί για να το αποτρέψουν να βγει στο ξέφωτο και να αντικρύσει τις προκλήσεις της ζωής με θάρρος , αυτές δηλ. που μέχρι πρότινος το φόβιζαν τόσο πολύ!
Η διαδικασία της ανάρρωσης από ανορεξία είναι χρονοβόρα και ενεργοβόρα ,ιδίως στις περιπτώσεις που νοσούν πάνω από πέντε χρόνια δηλ. είναι χρόνιες. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως η ίαση είναι ανέφικτη. Αντίθετα μάλιστα, όταν ο ασθενής ενταχθεί σε προγράμματα θεραπευτικά που η επανεκπαίδευση του εγκέφαλου κατά την διάρκεια της σίτισης και γενικότερα της έκθεσης στην τροφή είναι προτεραιότητα σε συνδυασμό με την αναδόμηση των βασικών σκέψεων της ανορεξίας (η αλλιώς της ανορεκτικής φωνής) τότε οι πιθανότητες για άμεση ίαση, αυξάνονται κατά πολύ !Αυτό δείχνουν οι τελευταίες έρευνες.
Φαντάζομαι ότι πολλοί ασθενείς θα διερωτώνται για τόσος κόπος για την ανάρρωση όταν έχουν υποφέρει τόσο πολύ όλα αυτά τα χρόνια από την ασθένεια; Πολλές θεραπευόμενες στο κέντρο μας , μου λένε «αχ να κοιμηθώ και να ξυπνήσω και να είμαι καλά και να μην ξανακούσω την φωνή της να μου λέει μην τρως, κανε άσκηση, κάψτα, πες ψέματα, μην βγεις για καφέ με τις φίλες σου, διάβασε , δεν διάβασες αρκετά το 20 δεν είναι αρκετό πρέπει να είσαι πρώτη από όλους. Δεν αντέχω άλλες ενοχές , άλλους κανόνες , άλλη απομόνωση! Καν την να σταματήσει να μην υπάρχει άλλο στην ζωή μου , με έχει διαλύσει, ζω μια κόλαση κανείς δεν με καταλαβαίνει ότι με ελέγχει απόλυτα και θέλω να βρω κάτι για της αντισταθώ και να κρατηθώ στην πραγματική ζωή. Μαρία σε παρακαλώ δεν θέλω να πεθάνω , θέλω να ζήσω αλλά δεν ξέρω τον τρόπο».
Όταν η ανορεξία έρχεται στην ζωή του ασθενή εξυπηρετεί ένα βασικό στόχο την διαχείριση των δύσκολων συναισθημάτων όπως άγχος , πόνος, θυμός, απογοήτευση, πικρία κτλ. Η ανορεξία είναι η ασπίδα και το φίλτρο όλο αυτών των οδυνηρών συναισθημάτων η και εμπειριών. Αυτό είναι το αρχικό κίνητρο και αποτέλεσμα του υποσιτισμού .Όμως η μετεξέλιξη της νόσου επηρεάζει την βιολογία του εγκέφαλου .Με απλά λόγια πολλές συμπεριφορές της ανορεξίας συνδέονται με την απελευθέρωση των ενδορφινών , πχ η υπερασκηση ενώ είναι καταστροφική για έναν οργανισμό υποσιτισμένο , παρόλα αυτά το σώμα εκκρίνει ενδορφίνες .Το ίδιο συμβαίνει και στις περιπτώσεις που ο ασθενείς προκαλεί εμετούς. Δηλ. οι καταστροφικές συμπεριφορές της ασθένειας είναι άκρως εθιστικές βιολογικά και αυτός είναι ο λόγος που οι ασθενείς δεν μπορούν να απέχουν από αυτές. Πως να κόψεις κάτι που σε κάνει να νιώθεις καλά!
Όταν λοιπόν μπαίνει κάποιος στην διαδικασία της θεραπείας ,καλείται να ζήσει μια δύσκολη φάση μείωσης ή και αποχής από τις παραπάνω συμπεριφορές και παράλληλα να ξεκινήσει να τρώει. Το σώμα ως γνωστό θέλει ένα χρόνο προσαρμογής και ενώ η σταδιακή σίτιση και αποκατάσταση γίνεται σχετικά άμεσα , όμως το σώμα έχει συνηθίσει για χρόνια σε άλλες συνθήκες αυτές της κακουχίας! Από την άλλη η αποκατάσταση του ορμονικού άξονα με την επαναφορά της ομαλής παραγωγής σεροτονίνης, ντοπαμίνης και κορτιζόλης , οδηγούν σε αύξηση του άγχους. Παλιά πιστεύαμε ότι τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης συνδεόταν με το άγχος και με την κατάθλιψη. Τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι τα υψηλά επίπεδα σεροτονίνης προκαλούν περισσότερο άγχος , οπότε περιορίζοντας την τροφή μειώνεται το άγχος .Αυτό μας βοηθά να κατανοήσουμε το βιολογικό μηχανισμό της ανορεξίας όπως και πολλές από τις συμπεριφορές που την συνοδεύουν. Και ναι! Υπάρχουν πολύ σοβαροί και αποδεδειγμένοι λόγοι που η ίαση της ανορεξίας είναι δύσκολη, γιατί στην ουσία είναι σαν να προσπαθείς να πας κόντρα στον ίδιο σου τον εγκέφαλο αυτό όμως δεν το κάνει ακατόρθωτο!
Όμως είναι δυνατό να αντιμετωπίσει το παιδί σας την ασθένεια με την βοήθεια της οικογένειας και της θεραπευτικής ομάδας .Το ταξίδι της ανάρρωσης είναι μοναδικό σαν αυτό του Οδυσσέα προς την Ιθάκη…. με πολλές προκλήσεις αλλά και συγκινήσεις !
Δρ. Μαρία Τσιάκα
